Schrony przeciwatomowe i słowniki to książka autorstwa Małgorzaty Szandały – artystki sztuk wizualnych, posługującej się w swojej praktyce twórczej efemerycznymi interwencjami w przestrzeni publicznej oraz esejem literackim. Publikacja integruje projekty artystyczne autorki (instalacje site-specific, eseje wizualne) z istotnym dla jej twórczości namysłem teoretycznym.
W swoich działaniach, tak artystycznych jak teoretycznych, autorka analizuje związek przestrzeni, ciała i języka jako reprezentatywny przykład heterotopii – ukutej przez M. Focaulta kategorii "miejsc, które pozostają w relacji do wszystkich innych miejsc" – osobliwych splotów porządków fizycznych i semantycznych o charakterze relacyjnym. Splot tych trzech wymienionych elementów analizowany jest przez autorkę w odniesieniu do rozmaitych tekstów kultury: teorii filozoficznych, literatury pięknej, sztuki wizualnej, archiwalnych fotografii czy tekstów i ilustracji znalezionych w internecie. Stanowią one materiał, który autorka przetwarza na potrzeby esejów wizualnych i tekstowych, które składają się na zawartość książki.
Zarówno praca na koncepcjach i teoriach jak temporalny charakter realizacji artystycznych autorki, domagały się medium, które nie tyle nada im określoną wizualną formę, co stanie się narzędziem systematyzującym wytwarzane przez nią treści oraz stworzy nową jakość dokumentacji podejmowanych przez autorkę artystycznych interwencji site-specific o charakterze z założenia ulotnym. Medium tym stała się niniejsza książka – sama w sobie będąca heterotopią, wiążącą czas, przestrzeń i obrazy w zwartej, materialnej formie.
W pierwotnym założeniu autorki, eseje tekstowe i wizualne stanowiły odrębne części. Lektura książki oraz postępująca praca nad jej projektem ukazały mi ich wzajemną komplementarność. W porozumieniu z autorką dokonałam rozbicia pierwotnego porządku, zachowując go jednak na poziomie spisu treści i w żywej paginie. Proces projektowania polegał w znacznej mierze na ustanowieniu nowej konfiguracji esejów wizualnych i tekstowych tak, by maksymalnie wyzyskać ich wzajemne odniesienia i zaakcentować sploty semantyczne pomiędzy poszczególnymi, poruszanymi przez autorkę w esejach wątkami.
Funkcjonalne marginesy posłużyły wydobyciu z tekstu ustaleń definicyjnych wprowadzonych przez autorkę, dzięki czemu definicje słownikowe, niezbędne do zrozumienia wywodu, nie przerywają lektury a marginesy stają się poręczną skrzynką z narzędziami, do której czytelnik może sięgnąć w dowolnym miejscu lektury.
Na obwolucie książki znajduje się archiwalne zdjęcie fragmentu Muru Berlińskiego, pokrytego kiedyś warstwą gum do żucia pozostawionych przez przechodniów i zwiedzających. Mur Berliński zainspirował omawiany w książce projekt autorki pt. "Frei / Beseitz" zrealizowany na parkingu lotniska Tempelhof. Poprzez mały akt wandalizmu – oblepienie gumą do żucia wyświetlacza na parkingu – autorka manifestuje swoją obecność w tym miejscu, czasie i kontekście.
SPECYFIKACJA:
Objętość: 248 str
Format: 180x240 mm
Nakład: 300 egz.
BLOK:
papier: Munken Lynx140g
kolor: 5+5 (pantone podstawowy)
OPRAWA:
oprawa szwajcarska
papier: Munken Lynx 340g
obwoluta – papier: Munken Lynx 340g, pantone Cool Gray, hotstamping